تحليل محتوای کلیشه های جنسیتی در كتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

دوره 2، شماره 2، بهار 99، صفحات 47 - 59

نویسندگان : مائده نام آور * و شیوا اله دادی احمدی

چکیده :
این نوشتار به بررسی کلیشه های جنسیتی موجود در کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی می پردازد. بررسی و تحلیل داده های این نوشتار به روش تحلیل محتوای کتاب های درسی انجام شده است. مولفه مورد نظر، کلیشه های جنسیتی می باشد. محتوای کلیه متون درسی از حیث تمامی مقوله ها مورد بررسی قرارگرفته و درصد ناچیزی کلیشه جنسیتی در آن مشاهده می گردد. درصد بیشتر این کلیشه ها، کلیشه های مثبتی هستند که ما آن را برای سلامت جامعه لازم می دانیم. می دانیم که كليشه ‌سازي باعث مي‌ شود تفاوت‌ هاي فردي ناديده انگاشته شوند. به طور مثال كليشه ‌هاي جنسيتي مي‌ گويند كه زنان احساساتي ‌اند و منفعل و مردان قدرت مديريت بالايي دارند. اين كليشه ‌سازي تفاوت ميان زنان را در ميزان اين استعدادها در نظر نمي ‌گيرد. این کلیشه ها همان کلیشه های منفی هستند که در کتب مطالعات اجتماعی چهار پایه ابتدایی به ندرت دیده می شود. نتیجه نهایی پژوهش این است که آموزش وپرورش در ترویج کلیشه های منفی نقشی نداشته و به طور کلی بازتاب باور های ذهنی و کلیشه ای مغایر با سنت اسلامی و الهی در محتوای این کتاب ها گنجانیده نشده است.

کلمات کلیدی :
کلیشه های مثبت، کلیشه های منفی، جنسیت، مطالعات اجتماعی، مدرسه